ÖZET

Kardiyometabolik hastalık sıklığı hipogonadizmde artmıştır. Periferik arter hastalığı (PAH) sistemik aterosklerozun bir manifestasyonu olup koroner arter hastalığı ve inme açısından iyi bir öngördürücüdür. Bu çalışmada tedavi almamış genç hipogonad hastalarda PAH sıklığının artıp artmadığı ve bu hastaların sistemik ateroskleroz açısından artmış riske sahip olup olmadıkları araştırılmıştır. Çalışmaya 49 konjenital hipogonadotropik hipogonadizm (KHH) hastası (ort. yaş: 21.82 ± 2.28 yıl) ve 37 sağlıklı olgu (ort. yaş: 22.34 ± 1.20 yıl) dahil edildi. Hasta ve sağlıklı kontrollerde plazma asimetrik dimetilarjinin (ADMA) ve yüksek duyarlılıklı C-reaktif protein (hs-CRP) düzeyleri ölçüldü. İnsülin direnci, homeostatic model assessment of insulin resistance (HOMA-IR) yöntemi ile hesaplandı. PAH, Doppler tekniği kullanılarak ölçülen ayak bileği kol indeksine (ABI) göre belirlendi. KHH hastalarında, sağlıklı kontrollerle karşılaştırıldığında daha yüksek total kolesterol (p=0.038), trigliserid (p=0.047), insulin (p<0.001), HOMA-IR skoru (p<0.001) ve ADMA (p<0.001) düzeyleri ve daha düşük vücut kitle indeksi (p=0.001) ve sistolik kan basıncı (p<0.007) düzeyleri tespit edildi. Ortalama ABI değerleri hastalarda 1.05 ± 0.13 ve sağlıklı kontrollerde 1.00 ± 0.10 (NS) olarak bulundu. Düşük ABI değerleri açısından bakıldığında hastaların %12.2’sinde ve kontrollerin %13.5’inde alt ekstremite PAH tespit edildi (NS). Bununla birlikte, regresyon analizinde çalışma parametrelerinin hiçbirinin düşük ABI düzeylerini predikte etmediği bulundu. Genç ve tedavi almamış KHH hastaları sağlıklı kontrollerle karşılaştırıldığında, endotheliyal disfonksiyon ve insulin direnci gibi metabolik bozukluklar açısından artmış riske sahip oldukları tespit edilirken düşük ABI açısından anlamlı farklılık tespit edilmedi. ABI ölçümü hipogonadizm bulunan genç erkeklerde PAH tespiti açısından duyarlı bir yöntem olmayabilir.